British Airways toestel grote problemen in Johannesburg

Er is grote onduidelijkheid over wat er zich maandag in Johannesburg afspeelde. Wat wel zeker is dat vlucht 56 van British Airways (Johannesburg – Londen Heathrow) moest terugkeren naar de Zuid-Afrikaanse stad nadat er ernstige problemen optraden tijdens en net na het opstijgen. De bemanning van de Boeing 747-400 met registratie G-BYNA was genoodzaakt om na het dumpen van de brandstof terug te keren naar de luchthaven.

Enkele officials die betrokken zijn bij het onderzoek, ingesteld door de Zuid-Afrikaanse luchtvaartautoriteiten, klapten al wel uit de biecht. Volgens hen konden ze uit de allereerste gegevens van de twee zogenaamde zwarte dozen (Cockpit Voice Recorder en Flight Data Recorder) en getuigenissen van de bemanning afleiden dat er serieuze problemen waren met de motoren tijdens en net na het opstijgen, de meest kritieke fase van de vlucht.

© Matthew Wallman – airliners.net

Die eerste berichten spraken over een zogeheten ‘engine flame-out’ tijdens de rotatie. Dan wordt de brandstoftoevoer naar een motor afgesloten en valt al het vermogen in die turbine weg. Op het zelfde moment zou een tweede motor ook ongevraagd vermogen verloren hebben. En alsof dat nog niet genoeg was gaven de visuele alarmsystemen aan dat twee van vier reverse thrusters niet in beveiligde modus stonden.

Een 747 kan op twee motoren wel nog wegklimmen uit een luchthaven, maar die straalomkeerders baarden de bemanning op dat moment grotere zorgen. Een niet-beveiligde thrust reverse kan ervoor zorgen dat deze midden in de vlucht worden geactiveerd en het weinige vermogen dat er nog overschoot naar voor in plaats van naar achter wordt gekeerd. Uit voorzorg worden dan de leading edges van de vleugels, die net als de flaps lift creëren voor het opstijgen ingetrokken, zodat deze niet beschadigd raken.

© Ricardo Morales Centeno – airliners.net

Dat had tot gevolg dat het toestel een groot deel van zijn lift verloor en bijna in een overtrokken vlucht terechtkwam. De stick shaker van de piloten werd dan ook geactiveerd. Daar werd correct op gereageerd door onmiddellijk vol vermogen op de resterende drie motoren (diegene die op idle stond was weer ‘tot leven gekomen’) te geven en de nose-up attitude iets te verminderen. Men moet echter wel in het achterhoofd houden dat het toestel toen nog maar op 40 voet (zo’n 12 meter) boven de grond vloog.

Ondertussen heeft de Zuid-Afrikaanse luchtvaartautoriteit gereageerd en zij bevestigden niet dat twee motoren vermogen verloren. Wel gaven ze toe dat de twee straalomkeerders niet in de locked positie stonden. Ook werd bevestigd dat de leading edges op de grond ten gevolge daarvan ingetrokken werden. Op een hoogte van 12 voet werd de stick shaker geactiveerd en op een hoogte van 40 voet kon de bemanning de controle herwinnen. Daarna konden ze weer stijgen en op een hoogte van 160 voet kwamen de leading edges weer terug.

© LHR Photos – airliners.net

De Zuid-Afrikaanse Civil Aviation Authority heeft het toestel ‘aangeslagen’ om onderzoeken uit te voeren. British Airways zelf wil niet officieel reageren, maar zegt wel dat ze hun volledige medewerking verlenen aan de Zuid-Afrikanen.