Continental verantwoordelijk voor ramp met Concorde

Continental Airlines – ondertussen volop in de overgangsfase naar “the new United” – is door een rechtbank in Parijs verantwoordelijk gesteld voor de ramp met de Concorde van Air France zo’n 10 jaar geleden. Ook een toenmalige mechanicien van de luchtvaartmaatschappij is schuldig bevonden aan onvrijwillige doodslag van 113 mensen – 109 aan boord van het toestel en 4 op de grond – hij moet 2.000 euro schadevergoeding betalen.

Op 25 juli 2000 steeg Air France vlucht 4590, een chartervlucht met aan boord 100 toeristen, op vanaf de luchthaven Charles de Gaulle met bestemming JFK International Airport in New York. Net voordien was een McDonnell-Douglas DC-10 van Continental Airlines – vlucht 55 naar Newark – vanop dezelfde startbaan opgestegen. Tijdens de take-off roll verloor het vliegtuig een stuk titanium, dat op de baan bleef liggen.

© Toshihiko Sato – AP

Kort nadien reed de Concorde over het stuk metaal, waardoor de de linkerband van het hoofdlandingsgestel explodeerde. Een fragment rubber van de band werd tegen de brandstoftank gekatapulteerd, met een schokgolf doorheen de tank als gevolg. De schokgolf veroorzaakte op zijn beurt een zodanig grote druk dat het deksel van de brandstoftank het begaf en er per seconde tientallen liters kerosine uitstroomden.

Ondertussen had een ander fragment de elektrische kabels voor de besturing van het landingsgestel doormidden gesneden, waardoor die vrij in de luchtstroom konden bewegen. Niet veel later kwamen beide losse uiteinden regelmatig tegen elkaar, waardoor vonken ontstonden. Uiteindelijk zorgde één van de vonken voor de ontbranding van de stroom brandstof, met de gekende gevolgen.

Op dat moment was het lot van het enige supersonische passagierstoestel in commerciële dienst al beslist. De wanhopige inputs van gezagvoerder Christian Marty en zijn bemanning konden niet meer baten. De linkervleugel van de Concorde werd volledig vernield door het vuur – de vlammen waren zo heet dat het metaal gewoon verdampte – en de controle over het vliegtuig werd onmogelijk.

Om 14u44 lokale tijd op die fatale zomerdag in 2000 kwam een einde aan de schitterende reputatie van het tot de verbeelding sprekende vliegtuig. F-BTSC verloor alle lift, kwam in een overtrokken vlucht terecht en stortte neer op hotel “La Patte d’Oie” in Gonesse, een buitenwijk van Parijs. Alle 100 passagiers, 9 bemanningsleden en 4 personen op de grond kwamen daarbij jammerlijk om het leven.

Dik tien jaar later is het criminele onderzoek eindelijk afgerond en sprak de rechtbank in Parijs het verdict uit. Continental Airlines wordt als hoofdschuldige aangewezen en werd veroordeeld tot een schadevergoeding van 1 miljoen euro en een boete van ruim 200.000 euro. Hoewel de Fransen 15 miljoen had geëist – een peulschil in vergelijking met de 100 miljoen die zij indertijd betaalden aan de getroffen families – is Continental nog steeds woest over de uitspraak.

© Thomas Reich – airliners.net

In een persboodschap stond te lezen dat “[deze uitspraak] aantoont dat de Franse autoriteiten vastbesloten zijn om de aandacht en schuld af te schuiven van Air France, op dat moment in handen van de regering die dus ook verantwoordelijk was voor de operatie en het onderhoud van het vliegtuig, en de Franse autoriteiten die instonden voor de luchtwaardigheid en veiligheid van de Concorde”. Ze gaan dan ook in beroep tegen dit “absurd verdict”.

AF4590 in enkele sleutelvragen

Wie stond terecht in het proces?
Naast luchtvaartmaatschappij Continental Airlines stonden ook nog vijf individuen terecht tijdens het proces. Vier van hen werden vrijgesproken, maar John Taylor – de mecanicien die de titanium strip had geïnstalleerd werd veroordeeld tot een boete van 2.000 euro en een voorwaardelijke gevangenisstraf van 15 maanden voor onvrijwillige doodslag. De vier personen die zijn vrijgesproken zijn:

• Stanley Ford: onderhoudsofficial van Continental Airlines;
• Henri Perrier: voormalige chef van de divisie “Concorde” bij Aerospatiale, de fabrikant van het vliegtuig en tegenwoordig eigendom van luchtvaartgroep EADS;
• Jacques Herubel: hoofdingenieur van het Concordeprogramma van Aerospatiale;
• Claude Frantzen: voormalig lid van de overzichtscommissie voor civiele luchtvaart in Frankrijk;

© Martin Boschhuizen – airliners.net

Wat gebeurde er allemaal tijdens het proces?
Advocaten van Continental Airlines beweerden dat de Concorde niet luchtwaardig was en dat het al in brand stond nog voor het toestel over het stuk metaal reed. De luchtvaartmaatschappij werd volgens hen handig als zondebok uitgespeeld. “We gaan bewijzen dat Concorde acht seconden voor het contact met het metaal in brand vloog, dus ongeveer 700m voordien,” zei Olivier Metzner als advocaat van Continental. Air France ontkende dit en de rechter ging hier ook niet op in.

Wat zal er na dit proces gebeuren?
Air France wil een schadevergoeding van 15 miljoen euro of 20 miljoen dollar van Continental Airlines, en daarvoor spande het een extra rechtszaak aan, waarvan de uitspraak werd uitgesteld tot het verdict van dit criminele onderzoek bekend was. De Fransen betaalden na de crash meer dan 100 miljoen euro uit aan de families van de slachtoffers en wil dat geld graag recupereren. De toewijzing van een eerste betaling van 1 miljoen euro en de schuld van Continental in deze rechtszaak zien ze al een stap in de goeie richting.

Waar kan ik meer info vinden over deze crash?
Flightlevel bestond nog niet op het moment van dit ongeval, dus er is geen artikel over. Wie evenwel meer wil weten over de exacte omstandigheden, kan er het 187 pagina’s tellende officiële rapport (PDF, 16.3MB) van de BEA (Bureau d’Enquêtes et Analyses) op nalezen.