Yannick De Bel Tussen de tien en twintig Europese landen die hun luchtruim tegelijk sluiten, en 60% van alle vluchten binnen Europa die geannuleerd worden, het is iets wat niemand ooit had kunnen denken. Eén vulkaan in IJsland was genoeg om het luchtverkeer in geen tijd grotendeels lam te leggen. De schade die luchtvaartmaatschappijen oplopen is ongezien, en kan voor kleinere maatschappijen zelfs de doodsteek betekenen.
Taferelen die we niet meer hebben gezien sinds de Verenigde Staten hun luchtruim drie dagen volledig sloten voor alle verkeer na de aanslagen van 11 september 2001. Twintig Europese landen die volledig of gedeeltelijk alle vliegverkeer stilleggen, volgens de Civil Aviation Authority (CAA) is dit nog veel erger dan vlak na 11 september. “Het is waarschijnlijk de grootste verstoring die we ooit hebben gezien”. En er is nog geen einde in zicht. Ook al zal de aswolk de komende uren en dagen verdwijnen, de komende weken en maanden kan de vulkaan op IJsland blijven uitbarsten en zo het luchtverkeer blijven verstoren wanneer de wind vanuit het noorden komt. Sommige geologen verwachten zelfs dat het mogelijk is dat ook de Katla, de grootste vulkaan van IJsland, binnenkort zou kunnen uitbarsten en voor nog veel grotere problemen kan zorgen.
©Flightlevel.be – Yannick De Bel. De problemen begonnen met de sluiting van luchthavens in het VK, Noorwegen en Zweden. De eerste annuleringen zijn hier te zien in Zürich.
IATA, de International Air Transport Association, verwacht gigantische verliezen voor de luchtvaartsector. Momenteel rekent ze op 150 miljoen euro per dag. Voor grote maatschappijen zoals Air France-KLM en British Airways lopen de kosten al gauw op tot ongeveer 25-30 miljoen euro per dag. Duidelijk een onhoudbare situatie. De Finse luchtvaartmaatschappij Finnair waarschuwde al dat indien de situatie in de komende twee weken niet drastisch verandert, ze verplicht zal zijn om te stoppen met het uitbetalen van de lonen. Het volledig aan de grond houden van de vloot zou Finnair twee miljoen euro per dag kosten. Als het personeel niet meer betaald wordt, kan ze de kosten beperken tot ‘slechts’ één miljoen euro per dag. Vooral voor de kleinere maatschappijten die het nu al moeilijk hadden, is deze situatie een echte ramp. Gisteren (vrijdag) daalde de aandelenkoers van verscheidene Europese luchtvaartmaatschappijen. De gemiddelde daling lag tussen de 1-3 procent.
Toch is er nog geen reden tot paniek. Volgens Steve Bond van de City University London zullen de luchtvaartmaatschappijen eens alle problemen zijn opgelost, weer wat adem kunnen halen. Met zoveel gestrande reizigers zal er de komende dagen een grote vraag zijn naar zetels, en de loadfactor op een aantal vluchten quasi 100% zijn. Ook het aan de grond houden van de vliegtuigen zorgt voor een grote besparing op de brandstofrekening.
Ook voor de Aziatische en Amerikaanse maatschappijen kost de sluiting handenvol geld. Slechts de helft van de 300 vluchten die dagelijks tussen Europa en de VS vliegen, is kunnen doorgaan. Daardoor zijn niet alleen passagiers in Europa gestrand, maar ook in de VS en andere landen in Azië. Het is duidelijk dat de luchtvaartindustrie, die nu al lijdt onder de crisis, het er niet gemakkelijker op zal hebben. Het enige wat de maatschappijen kunnen doen, is hopen dat het Europese luchtruim snel terug geopend wordt.