Leegloop van piloten bij Ryanair zorgt voor problemen

Ryanair, de grootste luchtvaartmaatschappij van Europa. Een vloot van ruwweg zo’n 300 toestellen en vorig jaar goed voor 81 miljoen passagiers vanuit een 64-tal basissen over heel Europa. De laatste jaren groeide de maatschappij explosief, maar nu lijken er volgens anonieme bronnen in het bedrijf achter de schermen problemen te ontstaan. Er zou een leegloop van piloten aan de gang zijn bij Ryanair, en er zouden toestellen geleased worden om het tekort aan vliegtuigen op te vullen. De vraag is nu hoelang het nog zal duren eer er vluchten worden geannuleerd wegens een tekort aan piloten?

Dit artikel is geschreven naar aanleiding van de start van Ryanair op Brussels Airport.

Nauwelijks piloten toegewezen voor basis Brussels Airport
We hoeven het niet meer te zeggen: morgen start Ryanair met vluchten vanaf de nieuwe basis in Brussel. Sinds dinsdagochtend zijn er drie toestellen vanuit Londen Stansted overgevlogen om donderdag de vluchten op te starten. Maar desondanks dat de basis al eind november werd aangekondigd, zijn er nauwelijks piloten toegewezen voor de basis ‘Brussels Zaventem’.Er zou momenteel maar een handvol piloten vast gebaseerd zijn om de vluchten vanaf Brussels Airport uit te voeren. En dat terwijl er ongeveer voor drie gebaseerde toestellen zo’n 30 à 35 piloten nodig zijn. Wanneer later dit jaar het vierde toestel erbij komt, zal de basis Brussels Zaventem een 45-tal piloten nodig hebben.

Maar waarom heeft Ryanair nog geen piloten gezocht voor haar nieuwe basis? Dat is niet duidelijk. Wat wel zeker is, is dat er pas vanaf 1 april ‘vaste’ piloten zullen worden voorzien. Tot die tijd lost Ryanair het op twee manieren op. Omdat de basis in Charleroi uiteraard dichtbij ligt, zal een aantal van hen worden opgeroepen voor de vluchten uit Brussel. Verder zal Ryanair ook gebruik maken van floating pilots. Dat zijn piloten, naar schatting op zijn minst 100 (geen exacte cijfers beschikbaar), die nergens zijn gebaseerd en dus overal inzetbaar zijn, voornamelijk captains. Zij werken met het systeem van 5-5, wat wil zeggen 5 dagen werken om dan terug te vliegen naar huis voor 5 dagen vakantie om nadien terug ingezet te worden op een basis elders in Europa. Met dit systeem zal in Brussel nog tot 1 april worden gewerkt. Vanaf dan zouden er genoeg piloten worden toegewezen voor Brussel.

Een eerste Ryanair-toestel komt aan op Brussels Airport gisteren.

Piloten dienen ontslag in, gaan elders werken
Maar de situatie voor de basis in Brussel is op zich nog niet zo uitzonderlijk. Een ander gerelateerd probleem is veel acuter. Volgens onze bronnen binnenin het bedrijf zouden momenteel maandelijks zo’n 120 piloten hun ontslag bij Ryanair indienen om ergens anders te gaan vliegen. Het gaat dan om ongeveer de helft captains (boordcommandant)  en de helft first officers (co-piloot). Vermits Ryanair voor de meesten om allerlei redenen niet de ‘droommaatschappij’ is om voor te werken, zoeken velen onder hen na wat ervaring te hebben opgedaan andere oorden op. Zo gaan er veel naar de Scandinavische concurrent Norwegian, die is uitgegroeid tot een grote lowcostmaatschappij met ook al enkele basissen in Europa. Ook Head of Production (Rostering) bij Ryanair, J.D.,  ging naar concurrent Norwegian vertrekken, met een onmiddellijk ontslag als gevolg.

Als je weet dat Ryanair jaarlijks ruwweg zo’n 400 nieuwe piloten aanwerft en opleidt op de B737-800, zorgt zo’n hoog tempo van ontslagen natuurlijk voor problemen.

Te weinig piloten om piloten op te leiden
Waarom dan niet meer piloten opleiden, zou een logische vraag zijn. Het probleem zit hem ook in het tekort. Na de type rating om met het specifiek toestel B737-800 te mogen vliegen, begint de line training. Dat zijn een kleine honderdtal vluchten met passagiers uitgevoerd door een “kadet” in de rechterstoel en een gezagvoerder met extra instructeurskwalificatie in de linkerstoel, de zogenaamde line training captain (LTC). Maar ook daar is een tekort van. Daarbovenop komt ook het feit dat er sowieso al een tekort is aan captains bij Ryanair, dat is geen nieuw fenomeen. Daarom moeten first officers van zodra ze het vereiste aantal uren en ervaring hebben, worden opgeleid om als captain verder te vliegen. Dat kan al na 3-4 jaar.

Momenteel kan Ryanair het hoofd nog boven water houden door piloten te bellen en ze op te roepen tijdens hun vrije dagen of zelfs tijdens hun ziekteverlof om te komen vliegen. Recent zou de maatschappij nog ex-piloten, die nu bij maatschappijen vliegen zoals Emirates, gebeld hebben met de vraag om terug te komen. Het probleem lijkt nijpend, en daar worden zelfs ‘dure’ oplossingen voor gevonden.

Ryanair zou toestellen gaan leasen
Een van de noodoplossingen die Ryanair volgens onze bronnen heeft gevonden, is het huren van extra vliegtuigen. Het gaat dan zowel om dry leases (zonder crew) als om wet leases (met crew). Voor deze zomer zou het gaan om ongeveer tien vliegtuigen waarvan er twee van het Slowaakse AirExplore komen, een drietal van Air Contractors (Ierland) en vier tot zes van lowcostmaatschappij FlyDubai.

In het geval van Air Explore gaat het om 2 klassieke B737-400’s, een ander type dan de 737-800’s van Ryanair. Daarom zal het gaan om een wet lease waarbij de piloten van Air Explore zelf de Ryanair-vluchten zullen uitvoeren. Bij de toestellen die zullen komen van FlyDubai zou het gaan om een dry lease of een mengeling tussen de twee. De toestellen zijn waarschijnlijk bestemd voor de basis op Londen Stansted. De kans bestaat er dus in dat wie deze zomer met Ryanair vanuit Stansted vliegt, in een exotische 737 uit Dubai terechtkomt of in een klassieker toestel uit Slowakije.

De toestellen die Ryanair zou gaan leasen dienen uiteraard niet enkel om een (nijpend) pilotentekort op te vullen. Ryanair heeft ook gewoonweg te weinig vliegtuigen voor al de basissen en routes die ze wil openen. De maatschappij heeft de voorbije maanden al verschillende nieuwe basissen geopend, maar het aantal toestellen in de vloot stijgt wel niet mee. Pas vanaf het najaar zullen de eerste toestellen aankomen afkomstig van een bestelling van 175 B737-800’s die Ryanair in het verleden plaatste.

Charleroi verliest deze zomer toestellen
Het is ook door het tekort aan toestellen dat er verschuivingen zijn waar te nemen en zelfs basissen die worden gesloten ten voordele van andere. Zo werd de basis in Maastricht, die nog maar net nieuw was, gesloten. Niet per sé omdat de resultaten tegenvielen, maar vooral omdat de toestellen op veel belangrijkere routes kunnen worden ingezet. Zo is er een continue verschuiving aan de gang van inkrimpingen ergens, ten voordele van een uitbreiding op een andere basis.

Zo verliest ook Charleroi deze zomer toestellen. Terwijl er in de zomer van 2013 nog 16 toestellen op de Waalse luchthaven waren gebaseerd, krimpt dat deze zomer in tot 12-13 toestellen. Een vermindering van 3 à 4 toestellen op één zomerseizoen. En daar zit de opening van de Brussels Zaventem base morgen natuurlijk voor iets tussen. 

Avatar door Noryport

Ryanair kwam naar ons met een reactie naar aanleiding van dit artikel. Daarin ontkent Ryanair de problemen:

“There is no truth in these claims, as you will see when Ryanair opens our Brussels Zaventem base tomorrow, where all of our flights will be fully crewed. This is an annual pilots union campaign and Ryanair has over a list of over 5,000 pilots and cabin crew waiting to join, because of our fleet of new aircraft, unmatched job security, pay increases and favourable rosters.” -Robin Kiely, Ryanair’s Head of Communication