Joris Van den Berghe Het is een hele tijd stil geweest rond het F-35 programma, maar daar is nu verandering in gekomen. Lockheed-Martin en haar partners hebben de voorbije maanden niet stilgezeten, zo blijkt uit ons overzicht.
De F-35A
Eind vorig jaar mocht de tiende ‘echte’ F-35 de eerste keer de lucht in. Het ging om AF-4. Met andere woorden, het vierde toestel dat representatief is voor het toestel dat de Amerikaanse, Nederlandse, Italiaanse, Israëlische, Canadese, Turkse, Australische, Noorse en andere luchtmachten zullen krijgen: de F-35A, de CTOL-versie (Conventional Takeoff and Landing) van de ‘Joint Strike Fighter’. Dit was tevens de laatste vlucht van het jaar van het hele programma, dat met 410 vluchten meer vluchten maakte dan oorspronkelijk gepland: oorspronkelijk waren er ‘maar’ 394 vastgelegd. In totaal zijn er tijdens het programma – sinds de tests zijn begonnen in 2006, dus – al minstens 683 testvluchten gemaakt.
© Lockheed-Martin
Begin vorige maand maakte Lockheed-Martin bekend dat er bijna 200 vluchten zijn gemaakt in het eerste kwartaal van dit jaar, in plaats van de geplande 142.
Op 24 januari is de laatste F-35A op Edwards AFB aangekomen, na een vlucht van meer dan drie uur vanuit Fort Worth in Texas. Het gaat om AF-4, de vijfde F-35A die voor tests zal gebruikt worden.
De eerste F-35A voor Eglin AFB (in Florida), AF-8, steeg op vrijdag 6 mei voor de eerste keer op met Bill Gigliotti in de cockpit, een testpiloot van Lockheed-Martin. AF-8 is de eerste F-35 van het tweede deel van de vroege productie, waarbij er nog niet op volle snelheid gebouwd wordt (Low-Rate Initial Production lot two). AF-8 zal gebruikt worden om piloten en onderhoudspersoneel op Eglin AFB later dit jaar op te leiden.
© Lockheed-Martin – vergis u niet: dit toestel lijkt wel sterk op een F-35A, maar is eigenlijk een F-35C, namelijk CF-01.
AF-7, de voorganger van de AF-8, is ondertussen opgenomen in de reusachtige vloot jachtvliegtuigen van de Amerikaanse luchtmacht. Het is de eerste F-35 die nu echt van de Amerikaanse luchtmacht is. Volgens fabrikant Lockheed-Martin zijn er nog 1762 andere toestellen gepland. AF-7 vliegt momenteel vanop Edwards AFB in Californië.
De F-35As alleen al hebben al meer dan 250 vluchten achter de rug. De eerste testtoestellen (AF-1 en AF-2) kwamen ongeveer een jaar geleden op Edwards aan.
De F-35B
BF-3 en BF-4 hebben hun eerste verticale landingen gemaakt. Op 28 januari maakte Lockheed-Martin bekend dat ook het broertje van de B-variant z’n eerste vlucht had gemaakt. Dit toestel is BF-5. Dit is, net zoals AF-4, de laatste van zijn soort die als testtoestel zal worden gebruikt.
© Lockheed-Martin
De F-35Bs zijn in totaal ondertussen minstens 94 keer verticaal geland. Men doet – zoals overigens hoognodig was, gezien de talrijke vertragingen – blijkbaar erg z’n best bij Lockheed-Martin. De F-35B had eerder met aandrijvingsproblemen te kampen. De F-35Bs zouden de komende herfst al testvluchten moeten kunnen maken vanop de lichte vliegdekschepen van het Amerikaanse korps mariniers (de zogeheten amphibious assault ships). Alle noodzakelijke verticale landingen en 80 % van de de ‘short takeoffs’ die als voorbereiding moeten dienen, zijn al achter de rug.
© Lockheed-Martin
BF-1 maakte begin maart ook z’n 100ste vlucht. De STOVL-toestellen hebben volgens de meest recente cijfers 144 vluchten achter de rug. De leveringen aan het US Marines Corps zouden, volgens Lockheed-Martin, dit jaar nog beginnen.
De F-35C
Ondertussen mag de Amerikaanse marine er ook prat op gaan dat ze ‘ervaring’ hebben met hun toekomstige toestel (de C-variant van de F-35).
Luitenant-commandant Eric ‘Magic’ Buus mocht namelijk op 11 februari in CF-1 stappen en het toestel ruim twee uur stevig aan de tand voelen. Voor CF-1 was het de 32ste vlucht. “Het ‘vlieggedrag’ van de F-35C is uitstekend, en erg vergelijkbaar met de F-35B. Ik voelde me er meteen in thuis,” verklaarde Buus, die ongeveer een week eerder in als eerste marinepiloot met de F-35B en de F-35A (AF-6 om precies te zijn) vloog. “Dit is een grote stap voorwaarts qua technologie en mogelijkheden voor de marineluchtmacht.”
CF-2, de tweede F-35C koos op 29 april voor de eerste keer het luchtruim. Op het filmpje hieronder kan u een kort overzicht van de vlucht zien. Let op de vleugels en controlevlakken, die merkelijk groter zijn dan bij de A- en B-versie. Deze aanpassing heeft als de doel de controle over het toestel te verbeteren, bij de lage snelheden waarmee een toestel als de F-35C vanop vliegdekschepen moet opstijgen en landen. Ter illustratie: de F-35A en F-35B hebben een vleugeloppervlak van zo’n 42,74 vierkante meter, de F-35C heeft ongeveer 57,60 vierkante meter aan vleugeloppervlak. CF-2 zal CF-1 en de vier F-35Bs op Patuxent River vervoegen als testtoestel.
De F-35C zou later dit jaar beginnen met de katapult- en kabeltests, voor respectievelijk de start en landing (van)op een vliegdekschip. Vorige maand werd CF-1 al gekoppeld aan de katapult in Patuxent River, de testbasis van de Amerikaanse marine in de staat Virginia. In 2012 zouden de leveringen aan de Amerikaanse marine beginnen. In 2013 zou dan weer een F-35C op een vliegdekschip moeten getest worden, om precies te zijn op een schip van de huidige Nimitzklasse.
Binnen het programma
Jon Beesley, die u in het onderstaande filmpje kan zien, is per 31 januari 2011 officieel met pensioen gegaan. In zijn functie als hoofdtestpiloot voor de F-35 wordt hij vervangen door Alan ‘Al’ Norman. Norman was 23 jaar lang jacht- en testpiloot bij de Amerikaanse luchtmacht. In 1999 verliet hij de dienst en werd testpiloot op de F-22. Hij is tevens de hoofdtestpiloot voor de T-50. Hij heeft ook ervaring met alle modellen van de F-16. ‘Al’ heeft meer dan 6000 vlieguren in zijn logboek staan en heeft al op meer dan 70 verschillende toestellen gevlogen.
De eerste ‘full mission simulator’ is ook afgeleverd op Eglin Air Force Base, bij de 33rd Fighter Wing. Deze bestaat uit een scherm waarbij 360° getoond worden van wat een piloot zou zien als hij echt zou vliegen. De cockpit is aanpasbaar, zodat zowel op de A-, als de B- en C-variant getraind kan worden. De simulator zal gebruikt worden in het F-35 Integrated Training Center. Vanaf deze herfst zou de training in het ITC moeten kunnen beginnen, voor zowel de USAF, US Navy als het US Marines Corps.
© Lockheed-Martin – de cockpit van de F-35.